Richtlijnen > 2020 > 03

09mrt 20Vaccinaties buiten het basisschema: Windpokken

Windpokken (waterpokken, wijnpokken, varicella) is een gemakkelijk herkenbare kinderziekte, die veroorzaakt wordt door een virus (varicella-zostervirus, VZV). Dit virus veroorzaakt een  karakteristieke uitslag die bestaat uit letseltjes die zich verspreiden van hoofd en romp naar de ledematen. Ze evolueren in enkele dagen van een vlekje naar een papeltje, en nadien een blaasje dat opengaat met tenslotte korstvorming en heling. Het duurt ongeveer 8 dagen vooraleer alle letseltjes een korstje hebben. Koorts en aantasting van de algemene toestand kunnen in wisselende mate en ernst aanwezig zijn. Opflakkering van het VZV na doormaken van windpokken staat bekend als gordelroos (zona).

De meeste infecties bij kinderen verlopen zonder verwikkelingen. De voornaamste complicaties zijn longontsteking, stoornissen van vocht- en zouthuishouding, infectie van huid en weke delen, en ontsteking van hersenen en hersenvliezen. Het risico op verwikkelingen is hoger bij volwassenen en personen met een afweerstoornis. Maar ook bij gezonde kinderen moet men hiermee rekening houden en elk jaar worden er op onze diensten voor kindergeneeskunde verscheidene kinderen met windpokken gehospitaliseerd. Ook bij een onverwikkeld verloop moet het kind meestal thuisblijven van kribbe of opvang, is er medicatie en vaak een doktersbezoek nodig, en dienen de ouders maatregelen te nemen voor de opvang van hun ziek kind gedurende meerdere dagen. Dit alles heeft ook zijn kostprijs.

Windpokken kan voorkomen worden door vaccinatie. In een toenemend aantal landen (op dit ogenblik reeds in 13 Europese) maakt windpokkenvaccinatie deel uit van de reguliere vaccinatiekalender. In België wordt varicellavaccinatie op dit ogenblik door de Hoge Gezondheidsraad aanbevolen voor niet-immune personen ouder dan 13 jaar en mensen met een afweerstoornis. Bij deze laatste groep van patiënten en hun huisgenoten wordt de indicatiestelling best door de behandelend arts gesteld.

De voornaamste argumenten van tegenstanders van veralgemeende vaccinatie zijn dat de kans op windpokken op latere leeftijd en de kans op zona zouden toenemen. Op dit ogenblik is er echter voldoende evidentie om deze argumenten te weerleggen, zeker als men 2 dosissen van het vaccin toedient.

Wie zijn kind wil laten inenten tegen windpokken kan dit doen vanaf de leeftijd van 12 maanden. Er dienen 2 dosissen te worden gegeven met een tussentijd van minstens 6 weken. Op dit ogenblik (februari 2020) is het windpokkenvaccin in België enkel beschikbaar als een afzonderlijk vaccin (Varilrix®, Varivax®) en kost ongeveer € 50 per dosis. Het wordt niet terugbetaald voor gezonde personen door de verplichte ziekteverzekering. Er zijn mutualiteiten die wel een deel van het aankoopbedrag terugbetalen (na te gaan door de verzekerde). Aangezien windpokkenvaccinatie op dit ogenblik nog niet op de Vlaamse Vaccinatiekalender staat, wordt het ook niet toegediend in de consultatiebureaus van Kind & Gezin. Ouders die vaccinatie overwegen nemen hiervoor best contact op met hun huisarts of kinderarts.